درمان دوستی دنیا

دوستی دنیا، ریشه در بیماری‌های دل دارد و حال آن‌که ریشه‌ی بیماری‌های دل و همه رذائل اخلاقی، خودخواهی (نفس پرستی) است. بنابراین، برای درمان اساس دوستی دنیا، راهی جز مبارزه با خود خواهی (جهاد با نفس) وجود ندارد تا ریشه‌ی حبّ دنیا از دل انسان کنده شده واین بیماری درمان گردد. در قرآن کریم و روایات اهل‌بیت (ع)از قلبی که خالی از حبّ دنیا باشد به عنوان «قلب سلیم» یاد شده است. خداوند در قرآن می‌فرماید: یَوْمَ لَا یَنفَعُ مَالٌ وَلَا بَنُونَ ﴿۸۸﴾ إِلَّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِیمٍ ﴿۸۹﴾ «در آن روز که مال و فرزند سودی نمی‌بخشد (۸۸) مگر کسی که با قلب سلیم به پیشگاه خدا آید (شعرا – ۸۹).»

امام صادق (ع)درباره این آیه می‌فرماید: «قلب سلیم، قلبی است که خدا را ملاقات کند در حالی‌که غیر از او در آن نباشد.» امام خمینی(ره)در این باره خطاب به فرزندش چنین می‌فرماید: «فرزندم! از خودخواهی و خودبینی به در آی، که این ارث شیطان است که به واسطه‌ی خودبینی و خودخواهی، از امر خدای تعالی به خضوع برای ولیّ و صفیّ او جلّ و علا سر باز زد و بدان که تمام گرفتاری‌های بنی آدم، از این ارث شیطانی است که اصل فتنه است و شاید آیه شریفه «و با آن‌ها پیکار کنید تا فتنه (شرک و سلب آزادی) برچیده شود و دین (و پرستش) همه مخصوص خدا باشد (انفال – ۳۹)» در بعضی مراحل آن، اشاره به جهاد اکبر و مقاتله با ریشه‌ی فتنه که شیطان بزرگ و سپاه آن است که در تمام اعماق قلوب انسان‌ها شاخه و ریشه دارد، داشته باشد؛ و هر کس برای رفع فتنه از درون و بیرون خویش باید مجاهده نماید و این جهاد است که اگر به پیروزی رسید، همه چیز و همه کس اصلاح می‌شود.[۱]»

برای مبارزه با خودخواهی و معالجه‌ی رذائل اخلاقی و سالم‌سازی دل از طریق ممارست، تنها به این رهنمود درخشان و برجسته‌ی امام علی (ع)درباره‌ی اساسی‌ترین کاری که به سالم‌سازی قلب می‌انجامد، بسنده می‌کنیم. ایشان می‌فرماید: «اصل در اصلاح دل مشغول داشتن آن به یاد خداست».[۲] بر اساس این رهنمود، یاد خدا رمز خودسازی است. در واقع یاد خدا، انسان را از خودِ حیوانی تهی می‌کند و بدین وسیله، انسان می‌تواند خویشتن را از رذائل اخلاقی پاک کند و خودِ انسانی خویش را بیاراید و با این دریافت، به معرفت و محبّت خدا برسد که «هر کس خود را شناخت، پروردگارش را شناخته است.[۳]» از سویی باید خاطر نشان ساخت که با تدبر زیاد در آیات و روایاتی که در مذمّت دنیا و حبّ آن آمده می‌توان بزرگی گناه حبّ دنیا را براستی فهمید و به این که ریشه اصلی تمام گناهان قلبی همین حبّ دنیاست، بیشتر واقف گردید تا حبّ دنیا در دل تضعیف شده، دل انسان به محبّت خدا و رسول r و آل او و آخرت بیشتر گرم گردد؛ و کم‌کم با تقویت ایمان به آخرت و اشتیاق برای رسیدن به عالَم اعلی، حبّ دنیا به طور کل از دل ریشه‌کن گردد.

[۱] . صحیفه نور،۲۲/۳۷۱ و ۳۷۲
[۲] . غررالحکم،۳۰۸۳
[۳] . غررالحکم،۵۱۶۲

اشتراک گذاری مطلب:

email

Twitter

Linkedin