خواب

خوابیدن یکی از ارکان مهم زندگی و یکی از اصول شش گانه طب سنتی برای حفظ سلامتی بدن است که مانند هر یک از فعالیت‌های روزمزه ما، آداب خاص خود را دارد و باید مدت زمان آن و ساعتی که به رختخواب می‌روید و یا از رختخواب برمی‌خیزید، مشخص باشد به طوری که حتی یک ساعت زودتر و به اندازه خوابیدن می‌تواند مزایای زیادی برای بدن، شکل ظاهری و حتی حالات روحی داشته باشد.

فواید به اندازه و به موقع خوابیدن

به اندازه و به موقع خوابیدن موجب تقویت قوای مغزی می‌شود.
خستگی‌ها را از بین می‌برد.
خواب خوب و کافی به انسان انرژی و تازگی می‌بخشد و انسان بعد از بیدار شدن احساس سرحالی و نشاط می‌کند.
خوابیدن کافی و به موقع، منجر به هضم غذا شده و مواد زائد بدن را به طور مناسب دفع می‌کند.
از آنجا که عامل ایجاد کننده خواب، رطوبت معتدلی است که بر مغز چیره می‌شود، پس خواب مناسب باعث ایجاد رطوبت مناسب در بدن نیز می‌شود و مزاج خواب معتدل، گرم و تر است.
بعد از یک خواب راحت، عملکرد مغزی و کارهای فکری افراد بهبود پیدا می‌کند.
توجه: در یک برنامه ارزیابی سلامتی فردی اشاره شده است که یک ساعت خواب قبل از نیمه‌ شب معادل ۲ ساعت خواب بعد از نیمه‌ شب در ایجاد ترمیم و رفع خستگی و ایجاد نشاط مؤثر است.

این خواب مناسب و معتدل به‌ خصوص برای افرادی که فعالیت ذهنی و جسمی زیادی دارند و دانش‌ آموزان، دانشجویان و اساتید که بیشتر مطالعه می‌کنند و به کارهای علمی می‌پردازند واجب‌ تر است.

ضررهایی که کم خوابی و بی خوابی بر بدن وارد می‌کند

مزاج خواب مناسب و کافی گرم و تر و مزاج بیداری، گرم و خشک است و متأسفانه امروزه گروهی از مردم خصوصاً جوانان، به‌ دلایل مختلفی، شب‌ها بیدار می‌مانند و هر چه انسان بیداری بیشتری داشته باشد، ضررهای بیشتری به بدن او وارد می‌شود، از جمله:

• بیشتر شدن حرارت غریزی بدن و در نتیجه بخار شدن خلط ها در بدن فرد
•  افت عملکرد مغزی
• کاهش هضم درست غذا
• کاهش تولید اخلاط سالم و در نتیجه نارسایی در تغذیه سلول‌ های بدن
•  کاهش ترمیم بافت‌ ها
• کاهش دفع سموم و انباشته شدن آن‌ها در بدن
• افت عملکرد همه اعضای بدن به‌خصوص دستگاه گوارش
• سریع‌تر شدن فرآیند پیری و بروز انواع بیماری‌ها

بهترین مدت زمان برای خوابیدن

بهترین زمان برای خوابیدن از ساعت ۹ یا ۱۰ شب تا نزدیکی اذان صبح است, بنابراین مدت زمان یک خواب استاندارد و طلایی حدود ۸ ساعت است و متعادل محسوب می‌شود و بعضی از متخصصان نیز معتقدند که بین ۷ تا ۹ ساعت می‌تواند خواب طبیعی باشد که برای افراد بین ۱۸ تا ۶۴ سال توصیه می‌شود.

رابطه بین مزاج فرد و مدت زمان خواب

میزان خواب برای افراد و مزاج‌های مختلف متفاوت است:

برای فردی با مزاج گرم و خشک ممکن است چهار الی پنج ساعت خواب کافی باشد.
اما فردی با مزاج سرد و تر معمولاً به هفت الی هشت ساعت خواب نیاز دار